چرا مهارت‌های نرم برای پیدا کردن شغل و موفقیت مهمه؟
در دنیای امروز، فقط اینکه چه مدرکی دارید یا چقدر توی کارهای فنی (مثل کدنویسی یا حسابداری) خوبید، کافی نیست. شرکت‌ها دنبال آدم‌هایی هستن که مهارت‌های نرم خوبی هم داشته باشن. یعنی چی؟ یعنی بتونن خوب با بقیه ارتباط برقرار کنن، توی تیم کار کنن، خلاق باشن، مسئولیت‌پذیر باشن و استرسشون رو مدیریت کنن. این مقاله بهتون کمک می‌کنه بفهمید چطور با شناخت خودتون و دیگران، توی محیط کار موفق‌تر باشید.
"پنج عامل بزرگ شخصیت": یه نقشه راه برای شناخت خودتون
فکر کنید هر کدوم از ما یه سری ویژگی‌های شخصیتی داریم که باعث میشه توی موقعیت‌های مختلف، کارهای متفاوتی انجام بدیم. روانشناس‌ها این ویژگی‌ها رو توی پنج عامل بزرگ دسته‌بندی کردن که بهشون می‌گن OCEAN:
O - گشودگی (Openness to Experience):
○ این یعنی چی؟ یعنی چقدر آدم ایده‌آل و خلاقی هستید. دوست دارید چیزهای جدید رو امتحان کنید؟ کنجکاوید و از تغییر استقبال میکنید؟
○ چه کمکی بهتون می‌کنه؟ اگه این ویژگی رو دارید، برای کارهای خلاقانه، نوآوری و حل مسائل به روش‌های جدید عالی هستید. مثلاً توی یه استارتاپ که همیشه نیاز به ایده‌های تازه داره.
○ پس خوبه که تو هر موضوع روزمره ای که داره انجام میشه و داخلش تکرار داره . بهش فکر کنید که این کار رو اگر چه جوری انجام بدیم راحت تر، سریع تر و اثر بخش تر انجام میشه. میدونم درست میگید همیشه اون آخر این راه ها جواب نمیده اما ذهن شما در حال ساخته شدن و گشوده شدن هست.
● C - وظیفه‌شناسی (Conscientiousness):
○ این یعنی چی؟ چقدر منظم، دقیق، مسئولیت‌پذیر و سخت‌کوش هستید؟ به جزئیات اهمیت می‌دید و میشه روتون حساب کرد؟
○ چه کمکی بهتون می‌کنه؟ برای هر شغلی که نیاز به دقت، برنامه‌ریزی و تعهد داره، مثل مدیریت پروژه، حسابداری یا هر کاری که باید سر وقت و درست انجام بشه، این ویژگی خیلی مهمه.
○ برای تمرین یک هفته، هر زمانی که دارید میگذارید رو ثبت کنید، مثلا صبح 8 تا 8:25 صبحانه خوردم، 8:25 تا 8:30 لباس پوشیدم و ... ، درسته همینقدر ریز و جزئی. بعد دسته بندیشون کنید و جمع بزنید بعد از یک هفته، بله دقیقا جای تعجب داره که زمان هاتون رو صرف چه مواردی میکنید. اون هم تا این حد زیاد. پس حالا بهتر می تونید ببینید چقدر زمان اضافه دارید و چه جوری میتونید سر تایم کارهاتون رو انجام بدید.
● E - برون‌گرایی (Extraversion):
○ این یعنی چی؟ چقدر اجتماعی هستید؟ از بودن با آدم‌ها انرژی می‌گیرید؟ پرحرفید و توی جمع فعال؟
○ چه کمکی بهتون می‌کنه؟ اگه برون‌گرا هستید، برای کارهایی مثل فروش، بازاریابی، روابط عمومی یا هر شغلی که با آدم‌های زیادی در ارتباطید، عالی هستید. میتونید توی تیم انرژی مثبت ایجاد کنید.
○ برون گرایی یا درون گرایی به عنوان یک شاخص موفقیت یا خوب بودن نیست، اما اگر قرار توی تیم های مختلف با دیگران ارتباط برقرار نشه، پس احتمالا روابط خوبی شکل نمیگیره و نمیشه نتایج خوبی هم کسب کرد. شاید باورتون نشه، خیلی از مدیران تیم های موفق و شرکت های موفق، مثل انویدیا. آدم های درون گرایی هستن که توی موقعیت های کاری، مدل دیگه ای از خودشون رو توسعه دادن که تو زندگی معمول اینجوری نیست.
● A - سازگاری (Agreeableness):
○ این یعنی چی؟ چقدر اهل همکار شدن، مهربون، همدل و قابل اعتماد هستید؟ دوست دارید به بقیه کمک کنید و توی دعواها صلح برقرار کنید؟
○ چه کمکی بهتون می‌کنه؟ این ویژگی برای کار تیمی، خدمات مشتری، منابع انسانی و هر نقشی که نیاز به ارتباط خوب با آدم‌ها و حل مشکلات دوستانه داره، خیلی مهمه.
○ همه کارفرما ها از افرادی که منعطف هستند و در مواقع خاص و مسئله ساز به دنبال آرام کردن فضا هستند استقبال میکنن. همیشه مسئله هست و اینکه همدلی شما میتونه فضای شرکت رو بیشتر به هم نزدیک کنه. حقیقت اینه که ما بیش از خانواده هامون، همکارامون رو میبینیم و باهاشون ارتباط داریم.
● N - روان‌رنجوری (Neuroticism):
○ این یعنی چی؟ این ویژگی کمی متفاوته. نشون می‌ده چقدر ممکنه استرس، اضطراب یا نوسانات خلقی رو تجربه کنید.
○ چه کمکی بهتون می‌کنه؟ دونستن این ویژگی به خودتون و همکاراتون کمک می‌کنه تا توی شرایط پرفشار، بهتر استرستون رو مدیریت کنید. مثلاً اگه می‌دونید توی فشار ممکنه زود عصبی بشید، یاد بگیرید چطور آروم بمونید یا از بقیه کمک بخواید.
○ یه تمرین توی این مورد اینجوری هست که اگر امروز استرس دارید یا عصبی هستید، اون رو قایم نکنید، به همکارهای توی محیط کارتون بعد از سلام با کلامی آرام بگید، متاسفانه امروز روز خوبی شروع نکردم، علاقه ندارم توضیح هم بدم. فقط خواهشم اینه که مطلع باشید و شاید کمتر باهام صحبت کنید. هر کاری داشتید پیام بدید، من هم تلاشمو میکنم همه توانم رو بزارم.
چطور این "پنج عامل" توی شغل به دردتون می‌خوره؟
حالا که این ویژگی‌ها رو شناختید، بیاید ببینیم چطور میتونید ازشون برای پیشرفت شغلی استفاده کنید:
۱. توی مصاحبه‌های شغلی بدرخشید!
● خودتون رو بشناسید: وقتی می‌رید مصاحبه، فقط از کارهای فنی‌تون نگید. بگید که مثلاً "من آدم خیلی وظیفه‌شناسی هستم و همیشه کارهامو دقیق و سر وقت انجام می‌دم" یا "من یه آدم برون‌گرام و عاشق کار تیمی و ارتباط با مشتری‌ها هستم." این نشون می‌ده خودتون رو خوب می‌شناسید و می‌دونید چطور میتونید به شرکت کمک کنید.
● شغل مناسب رو پیدا کنید: با شناخت این ویژگی‌ها، میتونید تشخیص بدید چه نوع کاری براتون بهتره. مثلاً اگه خیلی درون‌گرا هستید، شاید شغل فروشندگی که نیاز به ارتباط زیاد داره، براتون سخت باشه و بهتره بهش " نه " بگید
● فراموش نکنید، کارفرما ها جایگاه شغلی استخدام نمیکنن. بلکه دنبال فردی هستن که بخش مشخصی از نیازهاشون رو برطرف کنه و دیگه بهش فکر نکنن چه جوری انجام میشه. این از یک مهارت سخت قطعا بالاتر هست.
۲. توی تیم بهتر کار کنید!
● تیم قوی‌تر بسازید: وقتی با یه تیم کار میکنید، بدونید که هر کسی یه ویژگی خاص داره. مثلاً اگه یکی توی تیمتون خیلی خلاقه (گشودگی بالا) ولی یه کم شلخته‌س، یکی دیگه که وظیفه‌شناسه میتونه بهش کمک کنه کارها رو منظم پیش ببره.
● مشکلات رو حل کنید: اگه توی تیم مشکلی پیش اومد، میتونید با شناخت ویژگی‌های همدیگه، بهتر با هم کنار بیاید و مشکل رو حل کنید. مثلاً اگه یکی عصبیه (روان‌رنجوری بالا)، می‌دونید باید آروم‌تر باهاش حرف بزنید و حمایتش کنید.
● همه یه تیمی رو دوست دارن که به نتیجه هم فکر کنه، این که وظیفه من نبود و کار انجام نشد، برای کارفرما هیچ وقت پاسخ کامل و جذابی نیست. ( اگر فکر میکنی هنوزم وظیفه تو نیست، شاید بهتره که خودت بری کارفرما بشی و یه کسب و کار راه بندازی تا ببینی از چی داریم حرف میزنیم ). برای گرفتن نتیجه، اگر میبینی باز هم شرایط فراهم نیست با کافرما صحبت کن، مسائل رو بگو ودرخواست کمک کن. اون وقت دیگه اگر نشد، باری به گردن تو نیست.
۳. مدیریت و رهبری رو یاد بگیرید!
● رهبر خوبی بشید، درباره اش مطالعه کنید که چه جوری توی تیم در موقعیت های خاص میتونید رهبری کنید: حتی اگه هنوز رهبر یه تیم نیستید، میتونید با شناخت ویژگی‌های همکاراتون، بهتر باهاشون ارتباط برقرار کنید و اگه روزی مدیر شدید، بدونید چطور هر کس رو طبق شخصیتش راهنمایی کنید.
● اگر امروز شروع به کار در یک تیم کردید و برای فردا علاقه دارید پیشرفت سازمانی داشته باشید و مسئول یک تیم باشید. این یک روزه به دست نمی آید. اگر میخواهید 30 سال فقط عضو یک تیم باشید و کارها رو به خوبی انجام بدید، عالیست. اما اگر نمیخواهید پس بهتر است بازی را به مرور عوض کنید. همه چیز شدنی هست ! با تکرار و تمرین.
۴. توی شغلتون راضی‌تر باشید!
● وقتی کاری رو انجام می‌دید که با ویژگی‌های شخصیتی شما همخونی داره، هم بیشتر ازش لذت می‌برید و هم بهتر عمل میکنید. این باعث میشه کمتر شغل عوض کنید و موفق‌تر باشید.
● اگر این مورد فراهم نیست، برای کوتاه مدت، اون مسیر رو برید ولی همواره فرصتی ایجاد کنید با دیگران صحبت کنید که چگونه میتونید این مسیر رو تغییر بدید به جایی که بهش تعلق دارید. فرسودگی از روزی شروع میشود که برای خواسته هاتون دیگه تلاش نکنید.
یه مثال واقعی: تیم محصول جدید
تصور کنید یه تیم دارن یه محصول جدید رو وارد بازار میکنن. هر کدوم از اعضای تیم یه ویژگی خاص دارن:
● حامد (گشودگی بالا): یه ایده خیلی خلاقانه برای تبلیغ محصول می‌ده که هیچکس فکرشو نمی‌کرد. چون از ریسک نمی‌ترسه و ذهنش بازه.
● سنا (وظیفه‌شناسی بالا): یه برنامه دقیق برای تولید محصول می‌نویسه و مطمئن میشه همه چیز سر وقت و با کیفیت عالی انجام میشه. اون خیلی دقیقه و مسئولیت‌پذیره.
● کیان (برون‌گرایی بالا): با مشتری‌ها و شرکت‌های دیگه ارتباط می‌گیره، برای محصول هیجان ایجاد می‌کنه و همه رو مشتاق می‌کنه. اون خیلی اجتماعی و پرانرژیه.
● یلدا (سازگاری بالا): اگه بین اعضای تیم بحثی پیش بیاد، یلدا با مهربونی و درک بالا، همه رو آشتی می‌ده و محیط رو آروم نگه می‌داره.
● پارسا (روان‌رنجوری بالا): توی اوج پروژه، پارسا خیلی استرس می‌گیره. رهبر تیم می‌دونه که باید بهش کمک کنه، مثلاً با دادن یه سری تمرین مدیریت استرس، تا پارسا بتونه بهترین عملکردشو داشته باشه.
دیدید؟ هر کسی با ویژگی‌های خاص خودش به موفقیت تیم کمک می‌کنه. قرار نیست همه یه توانمندی داشته باشیم . ببینید چه چیزی کم است، سعی کنید این مورد رو تقویت کنید. ( یادتون باشه تلاش جمعی موفقیت جمعی میاره، اگر هنوز هم احساس میکنید چرا شما باید تلاش کنید که دیگران نتیجه رو ببرن و شما به اون اندازه سهم ندارید، پس بهتره به این فکر کنید که کسب و کار خودتون رو توسعه بدید 😊 )
پس چی یاد گرفتیم؟
موفقیت توی کار فقط به درس خوندن یا بلد بودن یه مهارت خاص نیست. اینکه چقدر خودتون رو می‌شناسید، چقدر با آدم‌های مختلف کنار میاید، چقدر میتونید ایده‌های جدید بدید و چقدر مسئولیت‌پذیرید، خیلی مهمه.
با شناختن این "پنج عامل بزرگ شخصیت" میتونید:
● بهتر توی تیم کار کنید.
● ایده‌های نو و خلاقانه داشته باشید.
● کارهاتون رو بهتر پیش ببرید.
● یه فرهنگ کاری خوب برای خودتون و بقیه بسازید.
پس، به این ویژگی‌ها فکر کنید: کدوم‌ها توی شما قوی‌ترن؟ چطور میتونید ازشون برای پیدا کردن شغل بهتر و پیشرفت توی اون استفاده کنید.